Negatif duygularınızı bastırmayın, ortaya çıkan enerjiden yararlanın…

Negatif duygularınızı bastırmayın, ortaya çıkan enerjiden yararlanın.

Colorado’daki Long’s Peak’in eteğinde dev bir ağaç gövdesi vardır. Doğabilimcileri ağacın 400 yıldır orada olduğunu söylerler. Ağaç yaşadığı uzun yıllar boyunca on dört kez yıldırımdan zarar görmüş, sayısız kasırga ve fırtınaya tanık olmuştur. Bunların hepsinden kurtulmayı başarmıştır. Sonunda bir böcek ordusu ağaca saldırmış ve onu yere devirmiştir. Böcekler ağacın kabuğunu yemişler ve ısırıklarıyla ağacın tüm direncini yıkmışlar. Yıldırımların, kasırgaların ve fırtınaların yıkamadığı bu dev bir insanın iki parmağının arasında ezebileceği küçücük böceklerin önünde yıkılıp kalır.

Biz de bu orman devine benzeriz. Hayatta pek çok yıldırım ve fırtına atlatırız ama iki parmağımızın arasındz ezebileceğimiz böceklere benzeyen üzüntülerin bizi yiyip bitirmesine izin veririz.

Dale Carnegie’nin Üzüntüyü Bırak Yaşamaya Bak kitabından bir alıntı. Pişmanlıklar ve suçluluk duygusu da aynı bu küçük üzüntüler gibi değil midir? Bizi bizden alır, kafamız takılır, başka bir şey düşünemez oluruz, o ana, olaya ya da kişiye sabitleniriz. İçimizde kocaman bir ağırlık belirir, suçluluk duygusu…

Suçluluk duygusuna nasıl yaklaşmalı? Psikoloji ve Pazarlama Profesörü Art Markman’ın FastCompany için yazdığı makaleye göre, suçluluk duygusunu atmaktansa bu duygunun verdiği enerjiyi başka işleri yerine getirmek için kullanmak en akılcı yöntem.

İşyerinde suçluluk duyduğunuz oldu mu hiç? Mutlaka öyle ya da böyle olmuştur. Belki bir seferinde iş arkadaşınıza sunumunun çok iyi olduğunu söylediniz oysa aslında sunumu pek de iyi değildi sonra kendinizi kötü hissettiniz. Yapmanız gereken dürüst olmak, arkadaşınızın duygularını incitmeden daha iyi nasıl olabilir anlatmaktı. Yapamadınız. Başka bir zaman raporlama tarihini kaçırdınız ve iş arkadaşınızı zor duruma soktunuz, sonrasında birkaç gün raporu bitirene kadar kendinizi kötü hissettiniz.

Sonuç pişmanlık ya da suçluluk duygusu… Başkalarının güvenini boşa çıkarmak en zoru. İnsan öncelikle kendine yakıştıramıyor. Güçlü negatif duygular hissediyor, kendine ve duruma karşı… Psikologlara göre, duygularımızın iki boyutu var: yönleri ve seviyeleri. Yönleri olumlu veya olumsuz, seviyeleri ise o duygunun yarattığı enerjiyle ilgili. Suçluluk ve pişmanlık duyguları ise, en güçlü negatif duygulardan. Bu negatif güçlü duyguları nasıl bir olumlu bir enerjiye çevirebilirsiniz. Motivasyonla bağlandığınız herşeyde güçlü duygular hissedersiniz.

Pişmanlığın gücü adına

Pişmanlığın negatif gücünü nasıl sizi motive eden bir enerjiye çevirirsiniz? Pişmanlığı doğru kullanarak. Basit bir fizik kuralını hatırlayalım. Yönü olmayan enerji ısı yaratır. Enerji çıkar ancak hiçbir şey için kullanılmadığı için çıkan enerji boşa gider. Yönü olan enerji iştir. İşle birşeyler başarabilirsiniz, eğer doğru yönde efor harcarsanız. Aynı mekanizma suçluluk duygusuyla devreye girebilir.

Birçok kez suçluluk duygusundan kurtulmak için enerji kullanırsınız, negatifi pozitife çevirmek için kendinizi oyalamak istersiniz. Örneğin, bir TED konuşması izlersiniz ya da yaptığınız hatayı unutmak için pek de işe yaramayan işkence sayılabilecek işler yaparsınız. Hatayla kaybedilen zamanın üzerine daha da çok zaman kaybedersiniz.

Suçluluğu Üretkenliğe Dönüştürün
İş yerinde olup bitenle ilgili suçluluk hissediyorsanız, önünüzde iki seçenek var demektir. Birincisi, mümkün olan en kısa zamanda suçluluk duygusunun kaynağına inin. O sizin

kontrolünüzü kazanmadan siz kontrolü elinize alın. Neden suçluluk duyuyorsanız, neyi yanlış yaptıysanız düzeltin veya sahiplenip özür dileyin. Ertelediyseniz ilk iş olarak onu yapın. Bundan sonra kontrol sizde olsun. Hiçbir şeyi yok saymayın, hiçbir şeyin üzerinize yapışmasına izin vermeyin. Sorumluluk alın, harekete geçin ve temiz bir sayfa açın. İkinci olarak ise, bir iş için duyduğunuz pişmanlık duygusunu başka iş için enerjiye yönlendirin. Yani işte yaptığınız veya yapmadığınız bir iş için kafa yoracağınıza, evde ertelediğiniz neleri yapabileceğinize odaklanın. Faturaları ödemek, dolap düzenlemek, çamaşır yıkamak gibi işleri yapmak ya da duygusal açıdan içindeki boşluğu doldurmak için resim yapmak, uzun zamandır görmediğiniz bir arkadaşınıza zaman ayırmak…

Psychology Today dergisine göre, suçluluk duygusunun enerjisi dışında yararları var.

Pişmanlık kimi zaman ilişkilerimizi korur. Annenizi aramazsanız pişmanlık duyacağınızı bilir, ararsınız. Pişmanlık duygusunun getireceği huzursuzluk sizi doğru davranışa iter. Doğru dozda olmak üzere pişmanlık duygusu olasılığı caydırıdır, etkilidir. Diğer yandan, suçluluk duygusu hayattan zevk almamızı zorlaştırır. Kimi zaman bizi kendi kendimizi cezalandırmaya iter. Yanlış yaptığınızda çevrenizden uzaklaşır, kendi içinize çekilirsiniz.
Suçluluk duygusu insanı ağırlaştırır, ilginç bir şekilde çalışmalar suçluluk duyan kişilerin kendini daha hissettiğini gösterir.

Pişmanlık duygusuyla savaşma seviş

Pişmanlık duygusu kimimizin sıklıkla duyduğu, kimilerinin de sürekli savaşıp yok saymaya çalıştığı bir duygudur. Yok saymak değil, savaşmak gerekir. Bu insanın içini kemiren duyguyla savaşmak evet. Bu duygunun yarattığı enerjiye sıkı sıkıya tutunup üretime geçmek. Belki de savaşmak yerine sevişmek izlenilmesi gereken yöntem. Pişmanlık duygusunun kendine değil, yarattığı enerjiyi başka işlerde kullanmaya. Pişmanlık hissini geçirmek için küçük bir özrü esirgememeye çalışmak. Böcekler çoğalıp koskoca bir ağacı devirmeden her böcekle tek tek ilgilenmek.

İnsanın kendi duygularını yönetmesi kadar zor bir şey yok. En büyük savaş kendimizle verdiğimiz savaş. Bunun farkına varıp kendi kendimizi denetlemek ve negatif bir duygudan gelen enerjiyi doğru kullanmak. İşin özü hep enerjinin yönünü belirlemede. Olumsuzdan olumsuza çevirmede… Yön değiştirmede başarılar!

Bu yazı 18.09.2018 tarihinde Dünya Gazetesi’nde yayımlanmıştır.

Ela Erozan
Datassist Bordro Servisi