Datassist’in katkılarıyla 02 Eylül 2014 tarihinde Dünya Gazetesinde yayımlanmıştır.

Rodoslu Kleobulos ¨Dilinizi tutun¨ der. Ta o zamanlardan insanın en büyük zaafının dili olduğunu saptar ve çağdaşlarını uyarır: Çok dinleyin, az konuşun.

Dilimizden ne çok çekeriz değil mi? Bazen düşüncelerimizi süzgeçten geçirmeden konuştuğumuz için, bazen doğru ifade edemediğimiz için, bazen düşünmeden konuştuğumuz için, bazen de doğrucu davut olduğumuz için…
Sebepler çok farklı olsa da, sözlerimiz bizi rezil de eder, vezir de. Kleobulos ‘dinlemeyi sevmeli, gevezeliği değil’ diye bir başka sözle konuşmaktan çok dinlemenin önemini vurguluyor. Bugün hepimizi konuşma canlısıyız, kaçımız ben çok iyi bir dinleyiciyim diyebilir ki? Gerçekten…

Kimdir bu Kleobulos?

Rodos’un kıyı kentlerinden Lindos’un hükümdarı Kleobulos güçlü karakteri, yakışıklılığı ve bilgeliğiyle dillere destandır.Herkül’ün soyundan geldiği söylenir.Ayrıca, bulmaca şiiirleriyle meşhur bir şair ve şarkı sözü yazarıdır.Döneminde yaşayan diğer filozoflar gibi, genç yaşta felsefe öğrenmek için Mısır’a seyahat etmiş, belli bir süre orada eğitim almıştır.Mısır’dan dönüşünde Lindoslu hoş ve cana yakın bir kızla evlenmiş, sakin ve mutlu bir evlilik yaşamı sürdürmüştür.Antik Filozofların Hayatı adındaki kitabında, yazar François de Salignac de la Mothe, Kleobulos’u ‘yedi bilgenin en mutlusu’ diye tasvir eder.

Lindos’u yönettiği dönemde, herkesle iyi ilişkiler sürdürmeye özen göstermiştir. Herhangi bir sürtüşme veya çatışma olasılığına meydan vermemiş, barış halini korumuştur. Döneminde Yunan şehir-devletleri arasında Lindos’u bulmacalar alanında ünlendirmiştir. Kleobulos, tekerleme kökenli bulmacaları hem kendi yazar hem de bu tür bulmacaların cevabını hızla bulurmuş.

Ben 12 oğlun babasıyım,
Her birinin 30 kızı var, her bir kızın birbirinden çok farklı güzellikleri var;
Bazılarının teni bembeyaz, bazıları esmer, buğday tenli
Hem ölümsüzler, hem de her gün ölüyorlar.
Bu bulmacada Kleobulos’un kastettiği bir yıldır. Kleobulos aynı zamanda Midas’ın mezar kitabesinin yazarıdır.
Birçokları bu kitabenin Homer tarafından yazıldığını öne sürmüştür ancak bu imkansızdır çünkü Homer, Midas’tan çok önce yaşamıştır.

Kleobulos yetmiş yaşının üzerinde eceliyle ölmüş. Hükümdar, eş, baba ve filozof olarak son derece sevilen biri olmuş. Lindoslular ölümünden dolayı çok üzülmüşler, onu anmak için ona yakışır bir heykel inşa etmişler, mezar kitabesinde samimi sevgi ve saygılarını dile getirmişler.

Baba ve hükümdar Kleobulos ‘Genç kadınlar, genç adamlar gibi eğitilmeli’ der

Kleobulos eğitimin en büyük destekçisidir. Kız-erkek cinsiyetten bağımsız olarak herkesin eğitilmesi gerektiğine inanmıştır. Anne-babalara hem kız hem de erkek çocuklarını eğitmelerini tavsiye etmiştir. Hem hükümdar hem de baba olarak bu yönde gerekeni yapmıştır: meşhur Yunan şairi Kleobulina, Kleobulos’un kızıdır. Kleobulina babasının sonsuz desteğiyle öğrenim alanında eğitim görmüş ve zamanının ileri gelen filozoflarını bulmacalarla şah mat eden zeki bir filozof-şair haline gelmiştir. Kleobulina’nın hareketlerini öngörmek zamanının insanları tarafından neredeyse imkansız olmuştur. Örneğin, Kleobulina öyle sevgi dolu olabilirmiş ki, evine ziyarete gelen misafirlerinin ayaklarını yıkar ve çevresindekileri hayrete düşürürmüş.

Çok dinle az konuş

Lindoslu Kleobulos, kendisinden kısa süre önce yaşamış Pireneli Bias’ın dinlemek üzerine sözlerini alır, yürekten benimser ve tekrar tekrar vurgulama gereği duyar. Bias’ın ‘çok dinle, yerinde konuş’ sözünü ‘dinlemeyi sevmeli, gevezeliği değil’ sözüyle desteklemiştir.

Herkese konuşma odaklı olmaktansa, dinlemeyi öğütlemiştir. İnsanların ne kadar çok konuşursa o kadar ana konudan sapacağını, söylemek istemediği şeyleri söyleyebileceğini öngörmüştür. Az ve öz konuşmak insanın daha çok dinlenmesini ve dikkate alınmasını sağlayacaktır. Kişi kelimelerini doğru seçmeli, yerinde ve zamanında kullanmalıdır.

Her konuda ölçülü davranmayı hayat felsefesi olarak kabul etmiş ve çevresine aşırılıktan uzak durmayı telkin etmiştir. Ayrıca, yabancılarının yanında ne karınla tartış ne de ona sevgi gösterisi yap diye tavsiyede bulunmuştur. İnsanların ne pozitif ne de negatif anlamda aşırı davranışlarının ne kendilerine ne çevrelerine herhangi bir yarar sağlayacağına inanmıştır.

Nasıl dinleriz?

Dinleme sırasında vücudumuzda mucizevi şeyler olur.Sesleri duymak, anlamlandırmak ve anlamak için kulaklarımız ve beynimiz müthiş bir çalışma içine girer. Duymak ses dalgalarını elektrik sinyallerine dönüştüren birden fazla olayın biraraya gelmesiyle gerçekleşir. Dış kulak, sesi ses dalgaları olarak yakalar. Ses dalgaları kulak kanalının içinde kulak zarına doğru ilerler. Ses orta kulağa geçer, oradan koklea adı verilen iç kulağa titreşimlere dönüştürülmüş şekilde girer. Koklea, minik tüy hücreleriyle doluıslak bir odacıktır. İşte bu minik tüyler sayesinde titreşimler beyne gönderilir, beyinde yorumlanarak titreşimler elektriksel sinir uyarılarına dönüştürülür. Bir diğer deyişle, sesler beyinde anlaşılır sözcüklere dönüştürülür.

Dinlemek ise, bu duyma süreci ve dikkatin birleşmesiyle olur. Dinlerken gönüllü bir şekilde konsantre olur, karşınızdakinin dediklerini anlamaya çalışırız. Dinlemek sadece sesleri duymak değildir, seslerin ötesine geçebilmektir: el-kol hareketlerine, mimiklere, genel olarak vücut diline bakarak, kişinin samimi olarak ne demek istediğini anlama çabasıdır.Dinlemek ve söylenenleri anlamak için aklını vermek gerekir. Kulaklarımız ve beynimizin dinleme sırasında aktif görevleri olduğu gibi, tüm vücudumuz dinlemeye pasif bir şekilde katılır.

Rodoslu Kleobulos’tan Öğütler

-Bolluk içinde yaşarken kendini beğenmişlik yapma. Eğer, gün değişir de, fakir olursan, kendini acındırma. Zenginliği de fakirliği de, asaletle taşı.
-Ölçülü olmak en iyisidir.
-Her birey babasına saygı duymalıdır.
-Hem ruhun hem de bedeninle iyi hisset.
-Dinlemekten keyif al, çok konuşma.
-Haksızlıktan nefret et.
-Keyfin esiri değil, fatihi ol.
-Hiçbir şey için zor kullanma.
-Çocuklarını eğit.
-İyi şans için dua et.
-Düşmanlıkların üstesinden gelmeye çalış.
-Kendi dengin biriyle evlen. Eğer senden daha nüfuzlu insanların kızıyla evlenirsen, sana kayınvalide-peder olacaklarına, sana hükmederler.

Bu yazı Dünya Gazetesi'nin Değişim Yelpazesi köşesinde 02.09.2014 tarihinde yayınlanmıştır.