Rapsodo: Singapur doğumlu Türk asıllı bir dünya vatandaşı
Bu haftaki konuğum Rapsodo kurucu CEO’su Batuhan Okur. Kendisiyle bir Türk girişimcinin teknolojik ürün geliştirmesi ve uluslararası bir marka olma serüveni üzerine keyifli bir sohbet gerçekleştirdik.
Batuhan Bey, bize kısaca girişimcilik öykünüzü anlatır mısınız? Rapsodo iş fikri olarak nasıl gelişti? Neden spor teknolojileri ve golf?
2010 yılında Singapur’da 600 bin dolarlık bir yatırım alarak Rapsodo’yu kurdum ancak aktif işe başlayışım 2011 yılının ortasını buldu. O dönemde Tayvan ve Singapur olmak üzere, Asya’da çalışmakta ve yönetici olarak 150 milyon dolarlık bir işi yönetmekteydim. İkinci çocuk olunca seyahatleri azaltmak amacı ile Singapur’a döndüm. Bu işin stresi nedeniyle olsa gerek, daha sık golf oynamaya başladım. Benim 3 boyutlu görmeme engel olan bir göz problemim var. O güne kadar bana sıkıntı yaşatmayan bu sorun, golf performansımı geliştirmeme engel olmaya başladı. Aslında Rapsodo’nun hikayesi bireysel ihtiyaçtan doğan global bir markanın öyküsü. Attığım topun gittiği yeri görmek için, Atış Monitörü diyebileceğimiz bir Mobil Launch Monitor araştırırken, pazardaki yüksek fiyatlı ürünleri gördüm, inceledim ve daha yüksek teknolojiye sahip, taşınması kolay ve daha erişilebilir fiyat politikası olan bir ürün geliştirmeye karar verdim. O gün aslında Rapsodo’nun da temelleri atıldı.
Kurulduğu günden beri işin başında hep ben oldum. İlk yıllarda ürün geliştirme başarılı bir şekilde yürürken pazarda finansal olarak zorlanmaya başladık. Tam bu sıralarda Amerikalı bir firma gelip “yaptığınız ürünü çok beğendik ve lisanslamak istiyoruz” dedi ve aldığımız lisans ücreti Rapsodo için çok önemli bir dönüm noktası oldu.
Golften sonra beyzbol pazarına girdiniz.
Evet, golften sonra topun hızlı olduğu bir diğer spor dalı olan beyzbola göz diktik. Singapur’da beyzbol diye bir kavram yok, kimse bilmiyor, oynamıyor. Ben Türk’üm beyzbolun hayatımda hiç yeri olmamış. Ancak golf ile benzerliği çok, bu nedenle bizim teknolojimiz için son derece önemli bir potansiyel pazar. Beyzbol pazarına girmeye karar verdiğimizde Singapur’da beyzbol topunu zar zor bulabildik, ürünü böyle bir ortamda geliştirdik… hala tebessümle andığım çok kıymetli deneyimlerdir bunlar. Teknolojiyi çok iyi biliyoruz ama hala içimizde beyzbolu bilen biri yok. Bu işi bilen birini çağıralım Amerika’dan, danışalım dedik. Amerika’dan Seth’i görüşmeye çağırdık, Singapur’a geldi, “Boşverin masa başında görüşmeyi, üstünüzü değiştirin, sahile gidelim, orada ürünü deneyelim” dedi. Bir sürü geliştirme alanı çıktı, hiç yorulmadan sıkılmadan çalıştık. Çıkardığımız nihai ürün inanılmaz başarılı oldu.
Kısa süre sonra, en ünlü beyzbol takımlarından biri aradı bizi, “Ürününüzü gördük, deneyebilir miyiz” dediler. Denediler ve ilk kurumsal müşterimiz o büyük beyzbol takımı oldu. Hala anlatırken ilk gün gibi heyecanını yaşıyorum. Ardından diğer takımlar teknolojiyi denediler, beğendiler ve hepsi teker teker müşterimiz oldu. Beyzbol takımlarıyla yıllık kontrat yapıyoruz. Ciromuzda ve marka bilinirliliğimizde beyzbol takımlarının payı çok büyük. Bize sahilde beyzbol dersi veren Seth’e gelince, o gün bu gündür Amerika ofisimizin en kıymetli yöneticilerinden.
Rapsodo ürünleri sporculara ne sunuyor?
Rapsodo, veriye dayalı bir performans geliştirme formülü. Bir sporcunun tam potansiyeline ulaşması için teknolojik anlamda ne gerekiyorsa, Rapsodo onu sunuyor. Bir sporcu ben daha iyi olmak istiyorum dediği noktada biz devreye giriyoruz; yazılımını, donanımını, analitik platformunu, koçla bağlantı kurabileceği altyapıyı birarada sunuyoruz. Atış hızı, mesafesi, açısı, topun devri ve sapma oranı gibi atış performansının tüm detayıyla sunulduğu veriye dayalı altyapı sayesinde; “Atışı x derecede, hızı y değerde yaparsan performansın z değerde artar” diyebiliyoruz.Aslında “bir sporcunun daha iyi nasıl olurum?” sorusunun cevabı Rapsodo diyebilirim.
Rapsodo ürünlerinin arkasında nasıl bir teknoloji var?
Teknolojimiz, yapay zeka, derin öğrenme, ve veri analitiği teknolojilerini bir araya getiriyor. Sporcu ürünü kullandıkça yapay zeka (AI) motorumuz, sporcuyu daha iyi anlıyor, artı ve eksileri karşılaştırmalı olarak sunuyor. Buna bağlı olarak yapay zeka ile sporcuya yapabileceği egzersizler ve öneriler getiriyor. Sporcu antrenörü de bütün bu bilgilere erişebiliyor ve buna bağlı olarak Rapsodo platformu üzerinden sporcuyu yönlendirebiliyor. İşin esası, bilgi temelli ve ölçümleme odaklı. Daha çok veri topladıkça, veriye dayalı bilginiz artıyor, bilginiz arttıkça daha doğru kararlar verebiliyor ve kendi gelişiminizi daha hızlı tamamlayabiliyorsunuz.
Rapsodo’yu neden Singapur’da kurmayı tercih ettiniz?
Amerika’dan sonra Singapur’da profesyonel yöneticilik yaparken girişimci olmaya karar vermiştim. Yetişmiş insan gücü, girişimcilere yönelik devletin vermiş olduğu destek paketleri, geniş bir yatırımcı kitlesi Singapur’u çekici kılan ana unsurlar oldu. Uzun yıllar burada yaşadığım için hatırı sayılır bir çevrem ve yatırımcılara erişimim vardı. Bunlara ek olarak Hindistan ve Endonezya gibi ülkelerden gelen yetişmiş ve akıllı işgücü de Singapur’u girişim için avantajlı kıldı. Ayrıca, Singapur’da bulunan TÜBİTAK benzeri kurumlardan kurulum ve geliştirme esnasında önemli destekler aldım.
Müşteri profiliniz nedir?
Marka hikayemiz golf ile başladı, bugün Rapsodo “dünyanın en çok golf atış monitörü satan firması”. Tüm rakiplerimizin ürünlerinin toplamından daha fazla ürün satıyoruz. Şu anda golf teknolojilerinde hem en çok satan şirketiz, hem de Amazon reytingimiz 4,6. İnsanlar markamızı çok seviyor, bu çok gurur verici. Golften sonra girdiğimiz beyzbolda da pazar lideriyiz.
Her iki alanda da bireysel kullanıcıya yönelik ürün ve hizmet sunarken, beyzbolda daha çok B2B satış yapıyoruz. Amerika’da tüm beyzbol takımları, 30 takımın 30’u bizim müşterimiz. Ünlü Amerikan kolej takımlarının da %70’i müşterimiz. Japonya’da 11 profesyonel beyzbol takımı var, %50’si müşterimiz.
Amerika’da en iyi beyzbol oyuncuları Draft denen bir seçim sürecinden geçiyorlar. Draft sıralamasındaki tam 20 oyuncunun 17’si Rapsodo ile pratik yapıyor. O kadar ilginç ki, Amerika’da beyzbol camiasında en çok takip edilen Draft seçimleri sırasında sporcular anons ediliyor, biz datasını post ediyoruz ve de Twitter’da Rapsodo trend ediyor. Ayrıca, Amerika’daki birinci ligdeki beyzbol oyuncularının yüzde 30’u bireysel olarak ürüne sahip. Alıp kendileri kullanıyorlar, performanslarını Rapsodo ile geliştiriyorlar. Bu ciddi bir başarı.
Rapsodo ürünlerinin spor teknolojileri pazarındaki diğer ürünlerinden farkı nedir?
Yüksek teknolojiye sahip olup erişilebilir bir fiyat politikası olması ve kullanıcı geribildirimiyle her geçen gün geliştirilmesi sayesinde rakipleriyle arasındaki farkı açıyor. Bugünün pazar dinamiklerinde bu saydığım güçlü yönleri hayata geçirmek inanın çok zor.
Singapur, Japonya, Amerika, Türkiye. Rapsodo faaliyetleri açısından stratejik konumlar. Her bir ofisin ne gibi farklı uzmanlık ve faaliyet odakları var?
Rapsodo’yu Singapur doğumlu, Türk asıllı, bir dünya vatandaşı olarak tanımlamak doğru olabilir. Rapsodo şu an itibariyle 4 ayrı kıtada 4 farklı ülkede 17 farklı ulustan yaklaşık 200’e yakın kişiye istihdam sağlıyor. Singapur ve Türkiye Ar-Ge ofisi yapısıyla ortak özelliklere sahip ancak farklı insan profilleri barındırıyor. Singapur merkez ofis, Türkiye Ar-Ge üssümüz, Amerika ve Japonya yazılım ve donanımlarımızla aktif olduğumuz pazarlar. Türkiye ile Amerika’da 2 farklı ekip farklı alanlarda ortak çalışma yapıyor. Yazılım Türkiye’de geliştiriliyor, veri bazlı yönlendirme yapan takım ağırlıklı Amerika’da çalışıyor. Ürün bazlı tüketici eğilimi açısından bakarsanız Amerika çok büyük bir pazar ve biz bu pazarda ciddi bir kural koyucu pozisyonuna geçtik.
Tüm bu uluslararası ofisleri Singapur merkezinden yönetiyorsunuz. Farklı kültürler, iş yapış biçimleri, saat farkları, ofislerin odaklandığı faaliyet alanlarını nasıl etkili bir şekilde idare ediyorsunuz?
Kolay değil ancak yeni nesil yönetim anlayışı, etkili bir delegasyon yapısı ve birlikte büyümeye duyulan inançla bu zorlukların üstesinden geliyoruz. Çok şanslıyım ki büyüme öykümüzde ilk günden beri yanımdan ayrılmayan, her yeni projede beni yüreklendiren bir yönetici kadrom, keyifli yol arkadaşlarım var.
Sizce Rapsodo’nun başarısındaki en önemli faktörler neler?
Rapsodo’nun yönetim felsefesini oluştururken, yurt dışında yöneticilik yapmış olmamın büyük avantajını gördüm. Amerika pazarı insana ayrıca çok şey katıyor. Şirketi yurtdışı deneyimlerimle yönetiyorum ancak Türk genlerimin de başarımda payı çok büyük. Ben Eskişehir doğumluyum. Eskişehir Fen Lisesi’nin ardından ODTÜ Elektronik Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldum. Bu çok kültürlü deneyimlerin etkisi mevcut.
Çok hızlı büyüyen global bir firmayız. Küresel pazarın dinamiklerine hakimiyetimiz, yeni nesil yönetim anlayışımız, çok uluslu insan kaynağı profilimiz güçlü yanlarımızdan ama başarıya giden yolda en önemli iki unsur; akıllı ve çalışkan insan gücü. Bu iki unsur açısından, Türk insanı büyük bir değer. Kuruluşumuzun 7. yılında küresel pazarda rüştümüzü ispat ettikten sonra, Türkiye ofisini kurmaya karar verdik ve İzmir’i Ar-Ge üssümüz olarak seçtik. Bu kararımız, bizi daha da büyük başarılara taşıyacak. Biz bunun somut örneklerini şimdiden yaşıyoruz. Ekibimize bu vesile ile teşekkür etmek isterim. Diğer dünya uluslarına göre çok çalışkanız, iş ve sonuç odaklıyız. Türk gençlerine tavsiyem, kendilerine güvensinler, kendilerini geliştirsinler. Bilgi ve tecrübe çok önemli – çok çalışsınlar. Değişik şartlara adapte olabilme bizim genlerimizde var, altını doldurduktan sonra yılmadan çalışırlarsa, çok başarılı olacaklarından hiç şüphem yok.
- İzmir’deki Ar-Ge merkezinizi birkaç sene önce kurdunuz. Neden İzmir?
İş hayatı çok hızlı ve acımasız şekilde rekabetçi. Mesai saatlerinin belirsizleştiği, mekanın aslında çok da önemli olmadığı bir dönemi yaşıyoruz. Yeni normal dediğimiz zaman ve mekandan bağımsız iş yapış şekli pandemiden sonra daha geniş kesimlere yayıldı. Ama her ne olursa olsun ben Rapsodo’nun kurucusu, yöneticisi olarak mekanı, ortak çalışma ortamını kurum kültürünün çok önemli bir parçası olarak görüyorum. İzmir sahip olduğu coğrafi durumu ve yaşam kültürü ile çalışılması çok keyifli bir bölge. Yatırım yaparken Urla Teknopark’ın kampüs hayatından da çok etkilendik. Rapsodo çalışanları, küresel bir oyun kurucu olarak dünyaya teknoloji üretirken, üniversite ile iç içe olsun, yaşanan bölge hayatlarını kolaylaştırsın, hatta mesai bittiğinde kendilerini Ege’nin serin sularına atsınlar istedik.
- Kuruluşundan bugüne Ar-Ge ekibi hangi ürünleri geliştirdi?
10 yılın her anı yeni bir proje yeni bir Ar-Ge ama en güncel 2 gelişmeyi sizinle paylaşayım. Dünyanın bir numaralı golf medya şirketi Golf Digest ile yaptığımız işbirliği İzmir Teknopark’ta geliştirilen Coach Connect platformunu hayata geçirdi. Coach Connect, golf eğitmenlerini, profesyonelleri ve koçların Rapsodo Mobil Atış Monitörü (MLM) üzerinden aldıkları verileri öğrencileriyle paylaşma ve kişisel gelişimlerini takip etme imkanı tanıyor. MLM aynı zamanda 2021 Yılı Golf Digest Editörün Tercihi Ödülü’ne de layık görüldü.
Pandemi dönemi ihtiyaçlarına cevap vermek için, açık spor alanlarında spor yapanlara MLM Golf Outdoor’u geliştirdik. Ardından pandemi ile daha da daralan yaşam alanları bize farklı bir ürünü işaret etti ve bu yönde Ar-Ge yapmaya başladık. Minimum 3 metrekarelik alanda pratik yapmaya olanak sağlayan MLM Golf Net Modülümüz pazarda büyük ilgi gördü. Bahçesinde, garajında, verandasında spor yapan çok ciddi bir kitle ortaya çıktı ve bu dönemde ürün yetiştiremedik. Net Modül, Urla Teknopark’taki Türk yazılım mühendislerinin heyecan veren başarısı!
- Ar-Ge takımını bu sene içinde hızla büyütmeyi planlıyorsunuz. Hangi eğitim, deneyim ve özelliklerde genç arkadaşları takımınıza katmak istersiniz?
Geçen sene Türkiye’de bir Veri Bilimi Takımı (Data Science Team) kurma çalışmalarına başladık. Bu takımı kurma amacımız, bizim toplamış olduğumuz dataları inceleyerek oyunculara veri sunmak. “Şöyle yapsan daha iyi olur” diyecek ve teknoloji tabanlı veri sayesinde performansın geldiği şaşırtıcı sonuçların sayısını artıracağız. Amerika’daki büyüme hızımıza ayak uyduracak, teknolojik dehaya sahip Türk yazılımcılarına çağrımız: Gelin Rapsodo sizin dünyaya açılan kariyer adımınız olsun.