Datassist’in katkılarıyla 08 Temmuz 2014 tarihinde Dünya Gazetesinde yayımlanmıştır.

Çalışanların mutlu ve işine adamış olması için onlara destek olun. Siz olumlu bir lider oldukça, takımınız da olumlu olacaktır. Olumlu bir ortamda çalışan motive bir takım, daha iyi işler çıkarılacaktır.

Hiç yüksek motivasyona sahip bir takımın parçası oldunuz mu? Eğer cevabınız evetse, çoğu sabah evinizden işinize mutlu bir şekilde gitmişsinizdir. İş arkadaşlarınızla ortak işler yaparken keyif almış ve onlarla beraber yeni fikirler geliştirmek sizi mutlu etmiştir. Odağınız ve coşkunuz sayesinde, o grupla çalışırken en iyi sonuçları elde etmişsinizdir. MindTools’da yayınlanan makaleye göre, olumlu takımlar morali düşük olan takımlara kıyasla çok daha fazla iş çıkarır. Takımın bir parçası olmak günlük işleri zevkli hale getirirken, yapılan işin önemli başarılar elde etmesi de sizi daha da mutlu etmiştir. Yani, morali düşük takımlara göre, mutlu takımların çok daha fazla iş başardıkları da doğru. Kısacası, lider olarak olumlu bir takım kurmak sizin için önemli bir öncelik olmalıdır.

Olumlu Takımın Avantajları

Araştırmalar, olumlu düşüncelerin insanların başarısında önemli bir fark yarattığını işaret etmekte. Bir çalışmaya göre, mutlu insanlar yaşamlarının birçok farklı alanında mutsuz insanlara göre daha başarılılar. Özellikle de kariyerlerinde olumlu düşünce onları ileriye taşımakta. Olumlu olmanın yaratıcı düşünme yeteneğini, zorluklarla mücadele gücünü ve diğer insanlarla çalışma uyumunu geliştirdiği yönünde çeşitli çalışmalar mevcut. Olumlu olmak başarı için vazgeçilmez bir kriter gibi görünmekte. Olumluluğun daha uzun evrede yararlar getirdiğini teyit eden çalışmalar da var. Örneğin, sosyal psikolog ve profesör Barbara Fredrickson ‘Genişlet ve İnşa Et Teorisi’ne göre, olumlu duygular zaman içinde davranışlarımızı daha geniş bir kapsamda iyileştirebilir. Bir diğer deyişle, ne kadar olumlu duygular beslersek, o kadar olumlu davranışlarda bulunuruz; daha meraklı, öğrenmeye istekli, yaratıcı, sevecen ve yapıcı bireyler haline geliriz. Kısacası mutluluk, yaratıcılığı ve üretkenliği kamçılar.

Olumlu Bir Lider Olun

Balık baştan kokar sözü olumsuz anlamda kullanılır ancak liderin önemini çok net bir şekilde ortaya koyar. Ekşi Sözlük’te bu atasözünü en iyi anlatanın Şirazlı Sadi’nin şu dizeleri olduğu söylenir:

“padişah bir elma yerse halkın bağından
adamları kökünden söker ağacı
sultan zulmü reva görürse beş yumurta için
askerleri şişe geçirir bin tavuğu”
Hükümdarın hak yediği ülkelerde, adamları daha büyük hak yediği gibi, olumlu bir liderin başında olduğu takım da olumlu davranışlar sergiler. Mutluluk, denge ve duygusal zeka üzerine konsantre olarak çok iyi bir takım oluşturabilirsiniz.
Olumlu düşünce üzerine çalışmalar yapan psikolog Martin Seligman 5 kavramın baş harflerinden oluşan PERMA Modelini geliştirmiştir.

Positive emotion – Pozitif duygu
Engagement – İşe adanmışlık
Positive Relationships – Pozitif ilişkiler
Meaning – Anlam
Accomplishment/Achievement – Başarı
Bu beş kavram birbirlerini tamamlayan, bireyleri ve takımları başarıya götüren sağlam bir temel oluşturur.

Olumluluğun Önündeki Tüm Engelleri Kaldırın

Takımınızda olumluluğu desteklemeden önce, önünüzdeki tüm engelleri bir bir kaldırın. Yani, çalışanlarınızı halihazırda mutsuz eden faktörleri ortaya koyun, onları nasıl bertaraf edebileceğiniz üzerinde çalışın. Eğer öncelikle böyle bir durum saptaması ve engelleri ortadan kaldırma çalışması yapmazsanız olumlu davranış ve düşüncelerin sürekliliğini sağlamanız imkansız olur. Çalışanlarınızı mutsuz eden etkenler nelerdir? Hangi şirket politikaları çalışanların bir kısmını rahatsız ediyor? Esnek çalışma imkanları çalışanlarınızı motive eder mi? Herkesin maaşı yeterince rekabetçi mi? Aile yaşamına saygı duyuluyor mu? Çalışanların performansı ödüllendiriliyor mu? Sadece maddi veya manevi çalışma koşulları değil, fiziksel ortam da çalışanların motivasyonuna etki eder. Çalışma alanınız temiz, rahat, ergonomik, güvenli mi?

Bu sorulara verdiğiniz cevaplarla olumsuzlukları tespit edecek, onları olumluluğa çevirmek için yol haritası oluşturmaya başlayacaksınız.

Olumlu Yönetim Nasıl Olmalı?

Olumlu yönetimin önünde duran engelleri kaldırdınız, şimdi sıra bu olumluluğu hayata geçirmede. Şirketin misyonunu ve yaptıkları işin bu misyona ne kadar hizmet ettiğini anlayan takımlar, her zaman daha iyi çalışır. Şirketin net bir misyonunun olması ve bu misyonun her çalışan tarafından bilinmesi bu nedenle önemlidir. Bu misyonun yazıda kalmaması ve herkesin büyük resmi görmesine yardımcı olması amaçlanmalıdır. Şirketin misyon ve vizyonunun çalışanlara günlük çalışmalarında ilham kaynağı olması hedeflenmelidir.

Her çalışanın görev tanımını netleştirin. Rollerinin kapsamı nedir? Amaçları nelerdir? Beklentileri ne olmalıdır? Bu soruların cevapları hem çalışan hem de yöneticiler için net olmalıdır. Ne yaptığını, hangi amaca hizmet ettiğini bilmeyen çalışanlar kısa sürede demotive olurlar, yönlerini kaybederler. Liderlerin görevi, büyük resmi çizerken her aşama için bilgi vermek, hangi malzemelerin kullanılacağından, hangi tonlarda boyaların resme hakim olacağına, hangi bölümün kimler tarafından çizilip boyanacağına kadar tüm bilgilerin çalışanlara verilmesidir. Zaman zaman görevinden emin olmayanın yanında olmak ve ona tekrar doğru tekniği göstermek gene liderin sorumluluğundadır. Gerektiğinde dinlemek, dertleşmek, çalışanların duygularına önem vermek lideri olumlu lider yapan özelliklerin başında gelir. İletişimin iyi olması güven oluşturmak yönünden de çok önemlidir.

Güvenerek güven oluşturulur

Yöneticilerin aşılaması gereken en önemli duygulardan biri güvendir. Güven vermek için güvenmek, işleri delege etmek ve kontrolü başkalarına vermeyi göze almak gerekir. Yetkileri elinde tutan insan için güvenmek ve çeşitli işleri paylaştırarak başkalarına sorumluluk vermek kolay bir iş değildir. Kararları ve akabinde gerçekleşecek uygulamaları çalışanlarınızın inisiyatifine bırakırsınız ve sonuçlarına katlanırsınız. İşleri doğru bir şekilde delege etmek, işin zamanında ve kusursuz bir şekilde yapılması için kaçınılmazdır. Herşeyi kendinizin yapamayacağı gerçeğini kabul edip güvenebileceğiniz kişileri takımınıza katmalısınız.

Güven sadece ast-üst ilişkisinde önemli değildir, paralel pozisyonlarda da çalışma arkadaşlarının birbirine güvenmesi gereklidir. 1960’lara dek giden araştırmalar çalışanlara güvenmenin, onların işi daha fazla sahiplenmesine ve problem çözmeleri için fırsat yaratılmasına sebep olduğu saptanmıştır. Bu da genel olarak çalışanların iş tatminlerini arttırmaktadır. Ayrıca, çalışanların birbirine güvenmesi, şirkete, markaya ve iş kültürüne duyulan bağlılık, sevgi ve saygıyı arttırır. Bir yandan da, işlerin daha hızlı ve etkili bir şekilde yapılmasını sağlar. İşleri işin uzmanlarına delege eder, siz daha stratejik planlarla uğraşırsınız.

İçerde ve dışarda güven şart

Nasıl iş arkadaşlarınıza güveniyor, işlerinizi emanet ediyorsanız, işinizin başarısında temel roller oynayan müşterileriniz, tedarikçileriniz, aracı kurumlar gibi dışardan destek aldığınız partilere de güvenmek durumundasınız. Yakın zamanda Kore’de yapılan bir çalışmanın sonuçlarına göre, yüksek seviyelerdeki oluşturulan ikili ilişkilerin ülkedeki girişimcilik potansiyelini arttırdığı saptanmış. Diğer bir deyişle, yatırım için güvenli bir ortamın yaratılması girişimcileri risk almaya teşvik etmekte. Tedarikçilere güvenmek üretimi hızlandırmakta, sizin ürün geliştirme konusunda daha çok zamanınız olacağından, son tüketiciye ulaşan ürünlerin kalitesini arttırmakta.

Bu yazı Dünya Gazetesi'nin Değişim Yelpazesi köşesinde 08.07.2014 tarihinde yayınlanmıştır.