Girişimciliği kurum felsefenize dâhil edin. Daha verimli çalışan işini sahiplenmiş motive bir takımın parçası olun.

Businessnewsdaily.com’un 2016 yükselen iş trendleri, başarılı küçük ölçekli firmaların sektörlerinde altın standartı oluşturan devlerle, gerek şirket alımı, gerekse proje bazlı ortak çalışmalar dahilinde yakın ilişkilerde bulunacağını işaret etmekte. Bu yakın kolaborasyonların sonucu da kurumsal kültürlerin kaynaşması; inovasyon ve girişim ruhunun küçükten büyüğe bulaşması ve iş yapış biçiminin daha dinamik bir yapıya bürünmesi. İnovasyon sayesinde kurumsal dogmaların kırılması, risk alınan, çalışanların projelerini sahiplendiği, irili ufaklı bireysel girişimlerin oluşumu. Bu küresel trend bugün kendi bünyesinde Girişim merkezini kuran Google gibi teknoloji devlerinde kurumiçi girişimciliğin emin adımlarla büyümesine hız kazandırırken, Türkiye’de de çeşitli etkinliklerle kurumiçi girişimciliğin öğretilmesine ve yaygınlaştırılmasına zemin hazırlıyor.

Örneğin, Ankara’da 4-5 Mayıs’ta Türkiye İnovasyon Haftası gerçekleşti. Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından düzenlenen etkinlikte Türk ve Uluslararası lider girişimcilerin kendi inovasyonlarını anlatmaları, kurum içi girişime örnekler vermeleri için konferanslar ve çalıştaylar organize edildi. İnovasyonun ancak gençlerin katılımıyla hızla büyüyen bir ekosisteme dönüştürebileceğinin altı çizildi.

Değişim Yelpazesi yazımızda bu hafta, ASO Company Genel Müdürü ve 2 Haziran’da gerçekleşecek 1. Kurumiçi Girişimcilik ve İnovasyon Konferansı’nın organizatörü Aylin Olsun ile görüştük. Kendisi ile kurumiçi girişimcilik nedir, nasıl yapılır, değişim aktörleri kimlerdir enine boyuna konuştuk.

Kurumiçi girişimcilik ve inovasyon nedir? Bize birkaç örnekle anlatır mısınız?

Kurumiçi Girişimcilik, yaratıcı ve inovatif fikirlerin kurumsal şirketlerde çalışanlar tarafından bir girişimci yaklaşımı ile geliştirilmesi ve hayata geçirilmesi demektir. Inovasyon kavramını fikirlerin hayata geçirilmesi, icra etme kavramı ile birleştirir.

Kurumiçi girişimcilik bir teknolojik gelişimi değil tam tersine kültürel, iş yapış biçimlerindeki değişimi vurgular. Kurum içinde farklı paydaşlar vardır; müşteriler, tedarikçiler, çalışanlar, sivil toplum kuruluşları… Kurumiçi girişimcilik, mevcuda farklı bakış açısı ile alternatifler oluşturarak paydaşların değer yaratmasıdır. Bir amaç etrafında dış ve iç ekosistemde işbirliği oluşturulursa inovasyon ortaya çıkar.

Eskiden inovasyon kavramını ya sadece ARGE bölümlerine özel, istisnai  bir ürünü geliştirme olarak algılardık ya da inovasyonu çalışanların önerisini alıp ödül vermekle sınırlardık. Oysa şimdi girişimcilik ve inovasyon kavramları, şirketlerin tüm paydaşlarını bir araya getiren, iletişim ve bağlılık kültürünü destekleyen, ortak fikir geliştirme ve tabi ki hayata geçirme süreçleri olarak yeniden tanımlanıyor.

Start-up felsefesinin kurumların içine giriyor olması hangi açılardan önemli?

Bugün şirket çalışanların yaklaşık olarak %70’ini Y kuşağı oluşturuyor. Bu kuşak hayata bakışı gereği, büyük kurumsal bir yapı içinde çalışmayı X jenerasyonu kadar çekici bulmuyor.  Fikirlerini özgür ifade edeceği, sorumluluk alıp hayatına anlam katacağı bir ortamda daha motive olacağını söylüyor ve çoğu kendi işini yapmayı ya da bir start-up da çalışmayı daha heyecan verici buluyor. Start-up felsefesi kurumlarda liderlik kültürünü ve iş yapış biçimini değiştirmek için çok etkili bir araç.  Üstelik bu kültürleri benimseyen şirketlerde daha rekabetçi ve verimli bir çalışma ortamı yaratılıyor.

Kurumiçi inovasyon nasıl başlar, filizlenir, geliştirilir?

İnovasyonu başlatmak için uygun ortamın yaratılması önemlidir.  Kurum, girişimcilik ruhu ve zihin yapısını oturtmalıdır. Bu kültürü oluşturduğunuzda özellikle büyük şirketlerde oyunun kuralını değiştirmiş olursunuz. Kültür ve zihin yapısının değişimi için belli kıstaslar belirlenmelidir:

-Şirket öngörü hedefleri yazılı hale getirilip, tüm çalışanlar tarafından paylaşılan ve uygulanmaya dönüştürülebilen bir inovasyon stratejisi ve hedefleri belirlenir.

– Şirket içi ve dışı bağlantılar güçlü ve etkin bir şekilde oluşturan iletişim ağı kurulur.

– İnovasyonu destekleyici bir şirket organizasyon yapısı oluşturulur.

Tüm bu adımlar şirketin kökten bir değişikliğe gitmesi anlamına gelir. Oysa bazen bu tür topyekûn değişimlerin de küçük adımlarla başladığını unutmayalım. Fikirlerin toplanılıp değerlendirildiği ortamların oluşturulması, açık iletişimin desteklenip ödüllendiği ortamın önünü açacaktır. Başarılı ilk adımlar önemlidir, herkesi yeniliklere ısındırır, yeni atılımları teşvik eder.

Hangi aktörler öncülük eder inovasyonlara? Kimdir bu inovatörler, kurumiçi girişimciler? Ortak özellikleri nelerdir?

Kurumdan kuruma inovasyona liderlik eden bölümler değişebiliyor. Ancak kurum içinde inovasyon ve girişimciliği oluşturmaya çalışıyorsanız bunun kolektif aklı hayata geçirmekle olacağını unutmamak lazım.  Genelde üst yönetimden başlayarak İş Geliştirme, IK, IT, Pazarlama ve Kurumsal İletişim ekipleri bu projelerde omuz omuza çalışması gereken ekipler oluyor. Kurumlar yavaş yavaş CEO’ya bağlı inovasyon birimlerini oluşturmaya başladılar bile. İnovasyon proje ekiplerinde farklı geçmiş, yetkinlik ve kişilikte profillere ihtiyaç duyulmakta. Ayrıca, bu ekibin üyelerinin ortak akla inanan, çok yönlü düşünen, olaylara farklı yönleri ile bakan, risk almayı seven, değişikliklere açık, belirsizlik ortamına uyum sağlayabilen, analitik kişiliklerden oluşması büyük bir artı olarak görülmekte.

Kendi departmanında veya kendi kurduğu şirkette inovasyon yapmak isteyen yönetici veya patron nasıl bir yol izlemelidir?

Şirketin bir inovasyon stratejisi, buna bağlı hedefleri olması, tüm yönetim ekibinin hemfikir olması daha da önemlisi bu stratejinin herkes tarafından bilinen bir strateji ve hedef haline getirilmesi şart. Kurumun stratejik önceliğine inovasyon girdikten sonra, bu stratejiyi uygulamaya geçirmek için girişimci kültürünü şirket içinde oluşturmak lazım. Bu noktada insan kaynakları, iç iletişim ve kurumsal iletişim, iş geliştirme, strateji, IT, pazarlama başta olmak üzere tüm bölümlerin işbirliği içinde çalışmalarını sağlayacak mekân, süreç ve ortamı hazırlamak gerekiyor. Sadece bir bölüm bazında inovasyon süreçleri modellenmek isteniyorsa dahi, kültür değişikliği kaçınılmaz. Dolayısıyla, yöneticinin şeffaflık, işbirliği ve açık iletişimi destekleyecek bir ortam sağlaması şart.

Şirket yapısı ve kültürü inovasyonun hayata geçirilmesinde nasıl bir rol oynar? Her kurumsal kültüre uyan bir inovasyon yöntemi geliştirilebilir mi?

Artık şirketlerde değişim bitmeyen bir döngü. Kurumlar sürekli kendilerini değiştirmek ve yenilemek zorunda. 4. Sanayi Devrimi ile birlikte organizasyonel yapı ve insan kaynağındaki değişim çok daha hızlandı. Her kurumun inovasyona tepkisi ve uygulama hızı tabi ki farklı ama önemli olan başlama isteği ve kurumun başındaki liderin vizyon ve motivasyonu. Kurumun beklentilerine göre kurum içinde inovasyon uygulamalarının hızı ve kapsamı tabi ki ayarlanıyor. Genelde projeler pilot belirli bir konuda başlatılıp daha sonra kurum geneline yaygınlaştırılabiliyor.

Haziran ayının başında ilk Kurumiçi Girişimcilik ve İnovasyon Konferasına ev sahipliği yapacaksınız. Neler konuşulacak bu konferansta?

Bu konferans ortak akıl oluşturmada özel  bir mekan haline gelen ATÖLYE’de, bir yandan kurumsal şirketlerin inovasyon ve girişimcilik uygulamalarını dinleme imkanı yaratacak, diğer yandan da start-up’lar, üniversiteler ve bu konuda proje yapmak isteyen şirketleri biraraya getiren bir platform olacak.

İlginç konuşmacı profilleri kurumiçi girişimcilik ve inovasyon konusunu kendi know-how, ekspertiz ve deneyimleri doğrultusunda ele alınacak.
Detaylı bilgi için, www.kurumicigirisimcilikkonferansi.com’u ziyaret edebilirsiniz.

Bu yazı Dünya Gazetesi'nin Değişim Yelpazesi köşesinde 10.05.2016 tarihinde yayınlanmıştır.