Birkaç aydır iş arıyorsunuz ve fazla bir yol kat edemediniz. Belki başarısızlıkla sonuçlanan bir iki görüşme, telefonla aranıp bir iki sorunun ardından biz sizi sonra ararız klişesi… Gün geçtikçe umutsuzluğa kapılıyorsunuz. Oysaki iş aramaya başladığınızda çok olumluydunuz; birkaç aya kalmaz yepyeni bir işte, farklı bir çevrede çalışmanın, kendinizi geliştirmenin, kariyerinizde hızla ilerlemenin hayallerini kuruyordunuz. Çalmayan telefonlar, çağırılmadığınız görüşmeler sonunda, güveniniz kırılmaya başladı. Birden büyük kariyer emellerinin yerini, faturalarınızı ödeyebileceğiniz bir işe girmek aldı. Zaman zaman hiç iş bulabilecek miyim diye kendi kendinize düşündüğünüz dahi oluyor…

Sıkıldınız, bunaldınız, sabahtan akşama iş aramaktan depresif bir ruh haline girdiniz. Bir adım geriye gidin ve kendi kendinizi tarafsız bir şekilde değerlendirmeye çalışın. Hep aynı şekilde iş arıyorsanız, aynı sonuçları almanız kaçınılmaz olacaktır. İşe yaramayan klasik iş arama şeklinden uzaklaşıp yeni yöntemler denemenin zamanı geldi demektir. Stratejinizi yeniden değerlendirin, yeniden düşünün. Neleri yanlış yapıyor olabilirsiniz? İş arayanların yaptığı bazı temel hatalar vardır ki, kendilerini kapana sıkışmış hissederler.

Birkaç aydır iş arıyorsunuz ve fazla bir yol kat edemediniz. Belki başarısızlıkla sonuçlanan bir iki görüşme, telefonla aranıp bir iki sorunun ardından biz sizi sonra ararız klişesi… Gün geçtikçe umutsuzluğa kapılıyorsunuz. Oysaki iş aramaya başladığınızda çok olumluydunuz; birkaç aya kalmaz yepyeni bir işte, farklı bir çevrede çalışmanın, kendinizi geliştirmenin, kariyerinizde hızla ilerlemenin hayallerini kuruyordunuz. Çalmayan telefonlar, çağırılmadığınız görüşmeler sonunda, güveniniz kırılmaya başladı. Birden büyük kariyer emellerinin yerini, faturalarınızı ödeyebileceğiniz bir işe girmek aldı. Zaman zaman hiç iş bulabilecek miyim diye kendi kendinize düşündüğünüz dahi oluyor…

Sıkıldınız, bunaldınız, sabahtan akşama iş aramaktan depresif bir ruh haline girdiniz. Bir adım geriye gidin ve kendi kendinizi tarafsız bir şekilde değerlendirmeye çalışın. Hep aynı şekilde iş arıyorsanız, aynı sonuçları almanız kaçınılmaz olacaktır. İşe yaramayan klasik iş arama şeklinden uzaklaşıp yeni yöntemler denemenin zamanı geldi demektir. Stratejinizi yeniden değerlendirin, yeniden düşünün. Neleri yanlış yapıyor olabilirsiniz? İş arayanların yaptığı bazı temel hatalar vardır ki, kendilerini kapana sıkışmış hissederler.

Yedi Ölümcül İş Arama Hatası

Peki, nedir bu sözünü ettiğimiz hatalar? Avustralyalı Kariyer Koçu Jane Jackson’a göre, hepimizin sıklıkla yaptığı 7 hata şöyle:

Hata 1: Hazır değilsiniz
Belki toplu işten çıkarma sonucunda işinizden olduğunuz veya mevcut işinizde tahammül edemeyeceğiniz durumlarla karşı karşıya kaldınız. Hala kafanızda uğradığınız haksızlık var. Olaylara hala rasyonel değil, duygusal yaklaşıyorsunuz. Güveninizi yeniden kazanmış değilsiniz. İş hayatınızda neler başardınız, neler yapabilirsiniz önce kendinize hatırlatmanız gerekiyor. Henüz bu durumu kendi içinizde çözmeden, değişikliği kabul etmeden iş görüşmelerine gitmek ve kendi içinizdeki çelişkiyi insan kaynakları yöneticisine yansıtmamak zor olacaktır. Kendi kontrolünüz dışındaki gelişmeleri kabul etmeli, değiştirebileceğiniz şeyleri saptayıp bunların üzerindeki etkinize odaklanmalısınız.

Burada önemli olan, durum ne kadar kötü olursa olsun, sizin; aynı çalışkan, başarılı, her işin üstesinden gelen kişi olduğunuzu aklınızdan çıkarmamanızdır. Kendinize olan inancınızı kaybetmeyin. Önce siz kendinize inanacaksınız ki, görüşmeye gidip karşınızdakini inandırabilin. Fırsat verildiğinde neler yapabilirsiniz? Yeteneklerinizi nasıl değere çevirebilirsiniz? Doğru bir konumlama ve çalışma ortamında neler başarabilirsiniz? Geçmişte olan bitene takılı kalmayın, mümkün olduğunca hızlı bir şekilde bu ruh halinden sıyrılıp, evet şimdi ne yapıyoruz deyin ve başvurduğunuz işe yeni projeniz olarak bakın. Görüşmeye çözümlerle gidin, problemleriniz ve iş hayatında başınıza gelen olumsuzluklarla değil.

Hata 2: Ne istediğinizi ve sizin için neyin önemli olduğunu bilmiyorsunuz.
Kariyerinizde sizi motive eden şey nedir? Hangi yetenekleriniz ve bilgi birikiminiz sizi değerli kılıyor? Bu sorulara net cevabınız yoksa, yanlış işlere başvuruyor olabilirsiniz. Başarılı bir aday olabilmek için, söz konusu role ne açılardan uygun olduğunuzu doğru değerlendirebiliyor olmanız gerekir. İşe alım sürecinde şirket yetkililerinin amacı o işe ne kadar uygun olduğunuzu, işin gereklerini ne kadar iyi yerine getireceğinizi bilmek olacaktır. Şirketin kurumsal kültürüne ne kadar uygunsunuz? Takıma ne kadar uygunsunuz? Hikâyenizi, değerlerinizi, işte sizi nelerin motive ettiğini samimi bir şekilde anlatabilmelisiniz.

Hata 3: Özgeçmişiniz ve iletişim stratejileriniz özensiz ve rastgele.
Aynı jenerik özgeçmişi ve ön yazıyı karşınıza çıkan her işe gönderiyorsunuz. İnternet üzerinden yaptığınız başvuruların sayısı günde 10’u geçiyor ancak hemen hiçbirinden geri dönüş olmuyor. Unutmayın ki özgeçmişiniz ve ön yazınız sizin işveren gözünde ilk izlenimiz.
Eğer son derece genel bir özgeçmişi her iş başvurusu için kullanıyorsanız, o işe özgü yetenekler ve aranan niteliklerin özel olarak altını çizmiyorsunuz demektir. İşveren işe uygun olup olmadığınızı anlamak için özgeçmişinizi didik didik etmek durumundaysa, şansınızı zorluyorsunuz demektir. Bugünün rekabetçi pazarında bir işe uygun olduğunuzu kanıtlamak, iş arayan olarak sizin görevinizdir. Özgeçmişinizi her işe başvurmadan gözden geçirin, iş tanımına ve aranan niteliklere göre küçük değişiklikler yapın. Aklınızda hep neden bu işe başvuruyorum, hangi yeteneklerim ve deneyimlerimle bu işe uygunum soruları olsun. İşverenin cevap aradığı soruları net bir şekilde cevaplayın.

Hata 4: İmajınız profesyonel olsun.
İşverene nasıl bir imaj veriyorsunuz? Artık ille özgeçmişle veya yüz yüze görüşmeye gittiğinizde ilk izlenim yaratmıyorsunuz. Sosyal medya hayatımıza girdikten sonra, Facebook, Linkedin veya Twitter hesabınızdan sizinle ilgili bilgi edinmek, nasıl bir insan olduğunuzu anlamak mümkün. Dürüst müsünüz? Profesyonel misiniz? Özgeçmişinizle, e-postaya verdiğiniz cevapla, görüşmede el sıkmanızla veya sosyal medyadaki davranış şeklinizle sadece ilk 5-10 saniyede ilk izleniminizi yarattığınızı unutmayın. İlk izlenimler hafife almaya gelmez.

Hata 5: İş arama metotlarını etkili bir şekilde kullanmayı bilmiyorsunuz.
Sadece tanıtılan pozisyonlara başvuruyorsunuz ve bağlantılarınızla içerden açılan pozisyonların hiçbirinden haberiniz olmuyor. Asıl iş imkânlarının bu saklı iş fırsatlarından çıktığını duyuyorsunuz ancak bu işlerden nasıl zamanında haberdar olacağınızı bilmiyorsunuz. Profesyonel bir networkun parçası olmanız şart. İş dünyasında tanıdık demek her şey demek. Sadece Linkedin’e üye olmak yeterli değil, Linkedin’i nasıl etkili kullanacağınızı bilmelisiniz. Sosyal medyada ve kişisel olarak tanıdığınız profesyonel kontakları avantaja çevirmenin yollarını bulmalısınız.

Hata 6: Görüşmelerde şirkete katacağınız değeri doğru ifade edemiyorsunuz.
Görüşme hazırlık gerektirir. Hiçbir ön hazırlık yapmadan, şirket ve pozisyonla ilgili bilgi sahibi olmadan gidilen görüşmelerin çoğu başarısız olur. Her iyi sunum veya performans prova gerektirir. İnce bir dengenin kurulması önemlidir. Ne kendinden fazla emin, küçük dağları ben yarattım edasıyla konuşmalı, ne de fazla mütevazı davranıp kendinizden emin olup olmadığınızı düşündürmelisiniz. İşverenler fonksiyonel yeteneklere odaklanırlar, adayın ilk günden işi yapabileceğinden, gerekli sorumlulukları yerine getireceğinden emin olmak isterler. Görüşmede size yöneltilen soruları iyi dinleyin. Size sorulan durumsal sorulara net ancak detaylı cevaplar verin. İşinizin ehli olduğunuzu somut örnekler vererek gösterebilirsiniz. Görüşme sonrasında teşekkür e-postası atmayı ihmal etmeyin.

Hata 7: Kendi değerinizi veya yeni bir role nasıl geçeceğinizi bilmiyorsunuz
Görüşme sürecini başarıyla geçirdiniz ve iş size teklif edildi. Sektörde bu görev için ne kadar maaş ödeniyor? Size ne teklif ediliyor? Siz ne kadar maaş istiyorsunuz? Gene her şey araştırmada bitiyor. Maddi beklentilerinizi pazar dinamiklerine uygun olarak belirleyin. Başvurduğunuz pozisyonda en alt ve üst sınır maaşları bilin, ona göre pazarlık payınız olsun. Bu bilgi olmadan, çok yüksek bir maaş isteyip son noktada iş fırsatını geri tepebilirsiniz. Ya da tam tersi, az maaşı kabul edip, kendinizi haksızlığa uğramış hissedebilirsiniz. Ödevinizi iyi yapın. Yeni bir role geçtiğinizde ilk 90 gün çok önemlidir. Çoğu şirkette deneme dönemi olarak belirlenen bu dönem sağlıklı bir geçiş ve alışma dönemi olarak görülmelidir. Çok çalışın ama her şeyi değiştirme hırsıyla gelmiş yeni personel konumuna düşmeyin. Her şeye objektif ve analitik yaklaşın, sorular sorun ve yapmak istediğiniz değişikliklerin gerekçelerini not edin.

Bu hatalardan bir kısmı hepimizin zaman zaman iş arama süreçlerinde yaptığı hatalar arasında. Eğer bunlardan birini veya birkaçını yaptığınızı düşünüyorsanız, hemen harekete geçin ve zaman kaybetmeden düzeltin. Önce kendinize güveninizi sağlamlaştırın, işinizi kaybetmeniz dünyanın sonu değil, unutmayın ne olursa olsun siz sizsiniz. Aynı insansınız. Aynı değerler ve yeteneklere işinizden bağımsız olarak sahipsiniz. İş arama sürecini ciddiye alın, gerekli özeni ve mesaiyi başvurduğunuz her bir iş için harcayın. Araştırın, görüşme sorularına hazırlanın. Eninde sonunda iyi bir işe geçeceksiniz.