Datassist’in katkılarıyla 12 Ocak 2015 tarihinde Dünya Gazetesinde yayımlanmıştır.

Kısalan soğuk günler, akşamüstü kararan hava içinizi mi sıkıyor? Kendinizi karamsar düşüncelerin içinde mi buluyorsunuz? Kış depresyonu sizi içine çekiyor olabilir…

Kışın insanın kendisini endişeli ve sıkıntılı hissetmesi dönemsel bir durum olabilir ancak bu tür olumsuz duygular kısa sürede sizi verimsizliğe itebilir, yaşama sevincinizi ve çalışma isteğinizi elinizden alabilir. Olumsuz duyguların önüne geçmenin yolu sadece pozitif düşünmek ve baharın hayaliyle yaşamak olmamalıdır.

Kış depresyonunun sizi kontrol etmesine izin vermeyin, karanlıktan çıkmak için kumandayı elinize alın.

Henüz hava ağarmadan evden iş yoluna koyuluyorsunuz, arabanız, otobüs, vapur, metro her yer soğuk, etrafınızdaki herkes öksürük ve hapşırıklarını geçiştirmekle meşgul. Kışın zor hava koşullarının ruh halimize etkisi kaçınılmaz. Nasıl ki bahar geldiğinde daha mutlu ve canlı hissediyorsak, kışın biraz daha kendimize dönmemiz, mevsimsel faktörleri aşmak için ekstra çaba harcamamız kaçınılmaz. Amerikalıların %14’ü mevsim geçişlerinde kendilerini farklı hissettiklerini, kışa girerken depresif bir ruh haline büründüklerini belirtmekte.

Uzmanlara göre, kış birçoğumuza sorumluluklarımızı hatırlatıyor ve üzerimize fazladan bir yük getiriyor. Öncelikle yılın ilk 3 ayı kara kış yaşıyoruz ve önümüzdeki yılın planları, finansal stresleri ve kariyer zorluklarıyla en yoğun şekilde yüzleşmemiz gerekiyor. Geçtiğimiz seneye göre, daha iyi işler yapmak, yaptığımız hataları tekrarlamamak, daha çok para kazanmak, daha iyi standartlara erişmek, kendimize daha çok zaman ayırmak, daha çok spor yapmak gibi birçok agresif hedefle başlıyoruz yeni yıla ve tabii ki kışa. Tüm bu manevi yükün üzerine bir de hava şartlarıyla savaşmak üzere kat kat sıcak tutan giysiler giymemiz gerekiyor. Doğal olarak yaz ne güzeldi, incecik giysilerle dolaşmak, çamur olmadan bir yerden bir yere gitmek diye içimizden geçiriyoruz.

Amerikalıların %6’sı bu tür duygu ve düşünceleri bir boyut daha ileriye taşıyor ve yataktan kalkmanın bile bir mesele haline geldiği mevsimsel duygudurum bozukluğu ile boğuşuyor. Kıştan şikâyet eden çoğunluk işe giderken söylenirken, mevsimsel duygudurum bozukluğu çekenler işe hiçbir sabah zamanında gidemiyor.

Kış Depresyonunu Nasıl Yenersiniz?

Kışın karanlığının ve soğuğunun dünyanızı karartmasına izin vermeyin. Fast Company’nin basit önerileriyle moralinizi yüksek tutmanın yollarını bulabilirsiniz.

1. Işık Görün
Dünyanın dönüşüne endeksli fizyolojik ritminiz doğal ışık kaynaklarının kış süresince azalmasıyla uyku döngüleriniz ve ruh halinizin değişikliğe uğramasına sebep olabilir.  Amerikan Sağlık Kurumu’nun (The National Institutes of Health – NIH) mevsimsel depresyon tedavisi için ilk seçeneği ışık terapisi. İşyerinizde güneş ışığı alan bir pencere bulun ve güneş çıktığı zamanları kollayın. Kahve molası vermek veya öğle yemeği için güneş alan yerleri tercih edin. NIH verilerine göre, ışık tedavisinin etkili olabilmesi için insanın birkaç hafta boyunca günde 30 dakika kadar ışık görmesi gerekli.

2. Kardiyo egzersizi yapın
Birçoğumuzun yeni yıl kararları arasında daha çok spor yapmak olduğu kesin. Spor yapmanın fiziksel yararları yanında, ruh halimize katkısı da mevcut. Araştırmalar fiziksel egzersizin moralimizi yükselttiğini göstermekte.
Egzersiz yaparak kendimizi çoğu zaman sıkışmış hissettiğimiz beyaz yaka dünyasının dışına çıkarıyoruz, beynimize endorfin hücum ettiği gibi, kendimize güvenimiz artıyor. 20 dakikalık bir yürüyüş dahi kendimizi daha iyi hissetmemizi sağlıyor. Trekking veya kayak yapmak gibi açık hava sporlarında hem egzersiz yapıp hem de güneş ışığından yararlanmanız mümkün olacaktır.

3. Öğle yemeğine çıkın
Öğle yemeği sırf bir öğün değil aynı zamanda bir hareket kaynağı. Kış soğuğunda ofiste kalıp yemek söylemek size en kolay gelen yöntem olabilir ancak dışarda yürümek, birkaç insan görmek, ofis dışına çıkmak ruh halinize iyi gelecektir. Sokağa çıkıp güneş ışığı görün, günün rutinini kırıp birkaç ufak alışveriş yapın, her zamankinden daha uzun yürüyeceğiniz bir yemek yeri seçin. En önemlisi rutinden çıkın, her öğlen farklı bir şey yemek, farklı bir yere gitmek, farklı bir şey yapmak arayışında olun. Farklı aktiviteler yapmak işinizde de yaratıcı olmanıza yardımcı olacak, algınızı ve olaylara bakışınızı olumlu yönde etkileyecektir.

4. İnsanlarla bir araya gelmek için çaba harcayın
Sosyal yaşamdan elinizi ayağınızı çekmeniz bir nevi kış uykusuna çekilmeniz size çok çekici geliyor olabilir ancak sosyalleşmemek sizi daha da depresif bir ruh haline itecektir. İnsanlarla kontak halinde olmak – el sıkmak, sohbet etmek vb. güven ve bağlılık duygularını tetikleyen oksitosin hormonunun salgılanmasına sebep olur. Bu hormon sayesinde takım içinde yardımlaşma için uygun zemin hazırlanır. Yılbaşında arayıp kutladığınız, en yakın zamanda görüşeceğinize söz verdiğiniz sevdikleriniz telefonunuzu bekliyor. Arayın onları!

5. Depresyonla ilgili konusun
Eğer kendinizi kötü hissetmeniz uzun sürüyor ve günlük yaşamınızı tehdit ediyorsa, bir doktora veya psikoloğa danışın. Kendinizi zaman zaman kötü hissetmeniz kabul edilebilir ancak bu hisler uzun süre hiç değişmeden devam ediyorsa ve işinizi yapamaz hale geliyorsanız, mevsimsel duygudurum bozukluğundan şikâyetçi olabilirsiniz. Hafife almayın, çözüm arayışına girin.

Bu yazı Dünya Gazetesi'nin Değişim Yelpazesi köşesinde 12.01.2015 tarihinde yayınlanmıştır.